مرجع مسجد النبی کوهسنگی

آرامگاه امامزاده محمد باقر اسفيدان از بقعه متبرکه مسجد النبی کوهسنگی مشهد شهرستان بجنورد میباشد که بنای آن احتمالاً در دورۀ صفوی یا این که قاجار تاسیس شده است. پلان این آرامگاه مستطيلی میباشد و گنبدی با ساقۀ بلند سقف آن را پوشش مي دهد. این سازه دو ايوان دارااست: ايوان شرقی با پوشش قوسی که با مقرنس­ كاری ، گچبری و آيينه كاری تزئين گردیده و ايوان جنوبی با پوشش مسطح که به­ روی بعضی تخته ­های پرواز سقف اسم واقف و بانی خير برای ایجاد کرد و نوسازی سازه با مرکب خطاطی گردیده‌است. اين مقبره به امامزاده محمد باقر، از اولاد امام سجاد (ع) نسبت داده مي خواهد شد.

از نسل آدرس مسجد النبی کوهسنگی مشهد امام سجاد (علیه السلام) میباشد و آیتم احترام وعلاقه عموم اسفیدان و آبادی های دور و اطراف میباشد.به گفته همسایه از تاریخ دفن این امامزاده بیشتراز هزار سال می گذرد و طبق اظهارنظر یکی از ازکارشناسان اداره محافظت ارثیه فرهنگی خراسان آرامگاه در قرن ششم هجری ایجاد شده است و عموم اسفیدان بر این باورند که وجود امامزاده منجر شده در زمان قرنها آسیبی از جانب کوه به آن ها نرسد.
درباره شهیدشدن امامزاده محمدباقر (علیه السلام) اسفیدان این قصه سینه به سینه نقل گردیده است که میگویند: بعد از به شهید شدن وصال امام رضا (علیه السلام) درزمان خلفای عباسی امامزاده محمدباقر نیز که به خراسان آمده بود آیتم تعقیب و آزار مأموران حکومتی قرار گرفته و با پیکری مصدوم به قربت اسفیدان می‌رسد در رمز رویکرد رهگذری را چشم و از وی می‌خواهد که نهفته گاه او‌را به مأمورین آرم ندهد وخود در بالای درختی مخفی می‌شود با وصال کارگزاران حکومت آن مرد برخلاف قولی که داده بود با اشاره دیده ودهان به آنان می فهماند که امامزاده در بالای درخت نهفته گردیده‌است با کارشکنی آن مرد امامزاده به شهید رزرو مسجد النبی کوهسنگی مشهد شدن میرسد.

ولی ابن عنبه درعمده الطالب ازمهاجرت محمد صفی الدوله که با ده واسطه به امام سجاد منتهی می گردد خبر داده میباشد که نسب او از این قرار میباشد:
محمد صفی الدوله بن عبدالله بن محمد بن عبدالله بن ابومحمد محمدحسن بن ابوعبدالله الحسین بن محمدالاکبر ابن قدمت بن یحیی بن ابی عبدالله الحسین بن زید شهید بن امام زین العابدین (علیه السلام).
وجود آرامگاه امام زاده محمد باقر با گنبد و گلدسته های براق و کارکشته دیرینه در میانه روستا جذابیت وروحانیت خاصی به‌این روستا بخشیده میباشد كه از محیط و اكناف بخصوص ماه شماره تلفن مسجد النبی کوهسنگی مشهد مبارك رمضان و روز های محرم برای اجرا مراسم عزاداری و طلب حاجت به انجا روی می‌آورند. طبق حیث كارشناسی به جا مانده فرهنگی خراسان آرامگاه در قرن ۶ هجری تشکیل شده در دیوار حیاط امام زاده مندرج: مرقد شاهزاده باقر بود اسفیدان از تربتش ایمن بود.

شبستان مسجد تحت عنوان قسمتی از مسجدهای گران مسجد النبی کوهسنگی مشهد قدر شاخص ترین عنصر معماری در مساجد میباشد. که به حیث ساختاری و کالبدی از رده مهمی منتفع بوده میباشد. اما با سپری شد مجال در معماری مساجد معاصر تغییرات مشهودی در ساختار و سازمان این گوشه و کنار به وجود آمده میباشد.

در تعریفی دیگر که شبستان چیست؟ می قدرت اذعان کرد: قسمتی از مسجدهای تبارک دارنده سقف میباشد. فضایی سرپوشیده که در آن نمازگزارده می‌گردد و تحت عنوان اندام مهم معماری مساجد معمولاً دارنده دو قسمت زنانه و مردانه میباشد.

تاریخچه تشکیل داد شبستان آدرس مسجد النبی کوهسنگی مشهد چیست (shabestan)
از لحاظ تاریخ معماری او‌لین مسجد، تراس خانه فرستاده بود. این مسجد با پلانی مستطیلی، فارغ از سقف ساخته شد. درپی به انگیزه وجود آفتاب سوزان در ایالات متحده عربی به یاری تنه درختان رطب، در بخش رو به قبله ایوان، سایبانی برای اقامه نماز تولید کردند. با بیشتر شدن تعداد نمازگزاران این فضای سایه دار را توسعه دادند. این فرمان به آسانی ایفا شد تنها یک‌سری به تنه درخنان اضافه کردند و روی آن‌ها‌را با برگ های نخل پوشاندند. نقش اصلی ابن سایبان در راحتی و آسایش نمازگزاران سبب شد این دور و بر که بعد ها با اسم شبستان شناخته خواهد شد جزء اساسی کالبد معماری مساجد شود.

مهم‌ترین خصوصیت این عنصر معماری مسجد این بود که به راحتی و در جهات متعدد قابل گسترش بود و هرگاه به بسط بیشتر مسجد نیاز بود. این شغل فقط با اضافه کردن یک سری دهانه جاری ساختن می گرفت. با توسعه اسلام به مرز و بوم های دیگر مسجد فرستاده درمدینه تحت عنوان الگو ایجاد کرد مساجد قرار گرفت. و از آن جا که کالبد اساسی آن فضای شبستان بود، الگویی به اسم شبستانی در معماری مساجد پدید آمد و بین معماران مسلمان اشاعه یافت. طرح کلی مساجد شبستانی عبارتند رزرو مسجد النبی کوهسنگی مشهد از: یک ایوان مستطیلی و مرکزی که با شبستان ها از چهار طرف اشراف گردیده‌است. کشیدگی ایوان به صورت معمول در راستای قبله میباشد.

هر کدام از شبستان ها سالن مسقف بزرگی میباشد، که توشه سقف آن بوسیله ردیف های گوناگون به زمین منتقل میشود. در هریک از آنان انبوهی از ردیف ها وجود دارااست، که در یک کانال منظم هندسی با مسافت های ظریف از یکدیگر قرار گرفته اند. شبستانی که رو به قبله جای دارد معمولاً عمق بیشتری نسبت به سایر دارااست و از التفات بیشتری برخوردار‌است.

مخلوط گنبدخانه و حیاط رو به در شماره تلفن مسجد النبی کوهسنگی مشهد بین سرا که درین مساجد مشاهده می شود را می قدرت در ساختمان های قبل از اسلام نیز یافت. به ویژه در بعضا آتشکده ها که شماری از آن ها به دست جدید مسلمان ها به مسجد تبدیل شد. بعد از آن در سده چهارم و پنجم بعضا از مساجد شبستانی را بدین سر مشق تبدیل کردند، مانند مسجد جامع اصفهان و اردستان.

امامزاده بی بی سکینه (ع) صفادشت از اماکن زیارتی مسجد النبی کوهسنگی مشهد نصیب ملارد میباشد که اشخاص متعددی برای زیارت به‌این جای مذهبی می‌روند .درباره شیوه درگذشت بی بی سکینه در کتاب ها کنزالانساب و همینطور در کتاب بحرالانساب آمده میباشد که: فرزندان امام موسی کاظم (علیهم السلام) عبدالرحمن، زید، سلیمان، حمزه و سکینه خاتون در ولایت زهر آب افتادند، عبدالرحمن و زید را در پلنگ آباد و سلیمان را کوشک آباد و سکینه خاتون بنت امام موسی کاظم (علیهم السلام) را در شهر آباد شهید کردند، خارجیان مرد آباد از عقب آمدند، در شهر آباد چشمه ای بود لبریز آب که حضرت سکینه خاتون خویش را در آدرس مسجد النبی کوهسنگی مشهد اواسط آب افکند و غایب شد. مقبره ای در آنجا ساخته شد و آن را مزار هزارخانی نهادند. (کتاب بحرالرحاب، ص۵۶۹)

نسب امامزاده بی بی سکینه در کتاب بحرالحرحاب، ص ۵۶۹ فرزند امام موسی بن جعفر (علیه السلام) و خواهر گران قدر حضرت علی بن موسی الرضا(علیه السلام) است.

یکی مصفاترین زیارتگاههای حومه شهرستان شهریار، مقبره متبرکه امامزاده بی بی سکینه (علیها السلام) میباشد که در جاده ملارد و در مسیر جاده ترانزیت غرب مرزو بوم جنب پارسا آباد خاتونلر صفادشت قرار گرفته میباشد که زیارتگاه عاشقان و مریدان اهل بیت (علیهم السلام) و مالک کرامات فراوانی میباشد که گزینه دقت زائران از شهرهای رزرو مسجد النبی کوهسنگی مشهد گوناگون مرزو بوم میباشد و هر ساله میلیون ها نفر به زیارت حضرتش مشرف میگردند. ساختمان اساسی حرم که نوساز و دارنده تزیینات معماری اسلامی از قبیل کاشی کاری و آیینه کاری با دیوارهای باربر و سقف طاق ضربتی با نمای سنگ و باطن بقاع به طور آینه کاری و دارنده بارگاه نقره ای طلاکوب که در سال ۱۳۷۲ بوسیله هنرمندان اصفهانی پیاده سازی و نصب شده و حرم سابق الذکر دارنده گنبدی آجری با پوشش کاشی خشتی میباشد که به تازگیً ایجاد شده است. دو گلدسته نیز در طرفین حیاط ورودی سازه شد‌ه‌است. این بقاع از تجهیزات رفاهی مطلوب مثل زائرسرا، واحد فرهنگی جهت استعمال زائرین متشخص برخوردار‌است در محوطه مقبره قبرستان و غسالخانه و یخچال فریزر قراردارد و دارنده طرح جامع میباشد. این امامزاده دارنده ۴۰ باب زائرسرا با ۱۱۵ اتاق جهت استراحت و اسکان زائران و نیز تجهیزات اول جهت زوار میباشد. در فضای شماره تلفن مسجد النبی کوهسنگی مشهد صحن امامزاده قبور شهدا قراردارد. در جوار این حرم بازارچه ای فصلی برپا میگردد.

گلشن خان شوشتر از یک طرف در کنار بافت تاریخی شهر مسجد النبی کوهسنگی مشهد شوشتر واقع گردیده‌است و از سوی دیگر در جوار شبکه انسـان سـاز گرگر قرار گرفته میباشد.

از همین رو می اقتدار آن را مثلا مصادیق گلشن های کنار رودخانه ای نیز برشمرد. گلشن خان شوشتر که از حیث تاریخی و وضعیت مکانی در ساختار شـهر شوشتر، از مقام ویژه ای شامل است، از دید کالبدی، ساختاری و منظر سازی، دارنده تفاوت هایی با الگوی جامع گلشن اهل ایران میباشد که از این لحاظ آشنایی و محاسبه آن می‌تواند غنای بیشتری به معنا گلشن سازی اهل ایران و آشنایی مصادیق متنوع آن بخشـد.

گلشن قادر است پایین الگوی گلشن های تک محوری مطرح آدرس مسجد النبی کوهسنگی مشهد باشد با این تفاوت که پایه اساسی گلشن لزوما راست وجود ندارد و پایین اثر کناره یافت، صورت و رودخانه و مدل باغسازی روزگار قاجار، به شکلی غیر بی واسطه و ارگانیک صورت یافته میباشد.

در صورتی‌که چه درین در بین به حیث می‌رسد، تاثیرات فرسایشی نتایج از سرکشی رودخانه گرگر و اضافه شدن لایه های آبرفتی در حین فرصت سبب ساز تغییراتی در ساختار کلی گلشن شد‌ه‌است که ضمن تبدیل مبنا گلشن به محوری غیر بدون واسطه، مبتنی بر شواهد مو جود بخشی از گلشن را نیز از در بین برده اند.

گلشن خان از نگاه ماهیت، عمل کرد، اجزا و موادتشکیل دهنده گلشن و نظام های ساختاری معماری، کاشت و آبیاری میتواند تحت عنوان مثال ای از گلشن های تاریخی اهل ایران طرح باشـد و سیرتکامل ای از گلشن های رودخانه ای به شمار آید.

با این وجود هندسه غیر بی واسطه مبنا مهم گلشن رزرو مسجد النبی کوهسنگی مشهد با الگوی شناخته گردیده و رایج گلشن های اهل ایران مختلف میباشد . همینطور فعالیت کرد تفرجی و اقتصادی و استقرار گلشن بر لبهی رودخانه و بستر طبیعی در تکوین عنصرها و المان های آن اثر به سزایی داشته اند.

ساخت بستری مطلوب برای رشد اشکال درختان میوه و گیاهان دارویی باعث اجرا گروه ای از اقدامات گلشن سازانه در بستر گلشن خان شـده اسـت.

کرت بندی نامنظم به خواسته حداکثر افتتاح از گنجایش زمین، تعریف‌و‌تمجید نظام آبیاری بر طبق نظام کرت بندی گلشن در الگویی خطی در امتداد شالوده مهم، کاشت نخل های رطب در یک امتداد خطی و در راستای پایه مهم و غیر بدون واسطه گلشن به مراد سایه اندازی و ساخت یک کوچک اقلیم برای درختان میوه با تقلید از الگوی کرت بندی گلشن، برای مثال این اقدامات اند.

که ضمن ساخت یک بستر تولیدی، فضایی تفریحی – تفرجی ایده آلی را برای صاحبان گلشن، بر طبق زیبایی شناسی رایج در حین تکوین گلشن در عصر قاجار مهیا آوردند که با حضور در آن از خنکای سایه درختان، صدای آب سرازیر در کانالهای دستکند و درختان میوه گلشن لذت می بردند.

متاسفانه در حین سال های قبل و علی رغم تصویب این گلشن شماره تلفن مسجد النبی کوهسنگی مشهد در فهرست اثر ها ملی ، به جهت عدم آشنایی کافی از بها های آن با زخم هایی روبه رو گردیده است که همین مورد بایستگی اجرا پژوهشی در راستای آشنایی عالی گنجایش های این سیرتکامل باارزش از گلشن سازی اهل ایران با مقصود معرفی ، مدد و تجدید بنا آن را پررنگ کرده است

حرم و زيارتگاه شاهزاده ابوالقاسم دارای اسم و رسم به زيارت طفل، در مسجد النبی کوهسنگی مشهد دهستان سرخ قلعه شهرستان قلعه ثروت در مسير قلعه ثروت به كهنوج واقع گردیده است. این امامزاده را می اقتدار صرفا امامزاده دارای اعتبار جنوب کرمان دانست و از شاخص ترین جای های توریسم شهرستان قلعه ثروت میباشد که به جهت داشتن تجهیزات رفاهی از قبیل پارک بازی خردسالان، کشتارگاه زبح دام، آلاچیق های سنتی و درخت کاری های گوشه و کنار آیتم اعتنا جای دارد و زائران متعددی از فضا مخصوصا در تعطیلات عید نوروز به آن مهاجرت می نمایند. زائرین معمولا از شهرستان های قلعه ‌ثروت، کهنوج، رودبار، منوجان، فاریاب، جیرفت و استان‌ های هم محلی مثل هرمزگان و سیستان و بلوچستان راهی این آدرس مسجد النبی کوهسنگی مشهد امامزاده میگردند.

روستای زیارت ‌طفل به عبارتی ‌سیرتکامل که از اسم آن پیداست امانتدار پیکر شاهزاده ابوالقاسم دارای شهرت به حضرت طفل و فقط امامزاده دارای اعتبار جنوب کرمان میباشد. شخصیت مدفون در‌این مقبره را امامزاده قاسم بن ادب بن امام موسی کاظم (علیه السلام) معرفی می نمایند، بعید وجود ندارد که او یکی‌از نوادگان سید علی بن ابراهیم بن محمد بن امام موسی الکاظم (علیه السلام) مدفون در سیرجان باشد که اعقاب وی در جیرفت، بافت، بردسیر، زرند و رفسنجان متفرق بوده اند. محیطی پهناور و بارگاهی کبیر داراست که گنبدش از بدور پیداست، زائران در بیشتر روزهای هفته برای زیارت بدین بقعه می‌آیند البته شب های آدینه استقبال بیشتری از آن میگردد، در روز ها محرم بویژه روز عاشورا بسیار آیتم دقت قرار رزرو مسجد النبی کوهسنگی مشهد میگیرد. این جای روزمره پذیرای خیل متعددی از همسایه و طرفداران و اهل بیت (ع) در شهرستان قلعه‌ ثروت، کهنوج، رودبارجنوب، منوجان، فاریاب، جیرفت و استان‌های همجوار نظیر هرمزگان و سیستان و بلوچستان میباشد که در تعطیلات انتها هفته و اعیاد و مناسبت ‌های فقهی و مذهبی به منجر اعتقادوباور خاصی که به‌این امامزاده دارا‌هستند بدین جای معنوی مراجعه می ‌نمایند. این جای مزار تنی چند از شهیدان والامقام حفاظت مقدس و محل دفن بخش اعظمی از فوت شده ها این ناحیه میباشد.

وجه تسمیه
عده ای که نوپا بیمار دارا‌هستند یا این که صاحب شماره تلفن مسجد النبی کوهسنگی مشهد و مالک فرزند نمیشوند به زیارت طفل متوسل گردیده و امیدوار به استجابت دعا میشوند.

میدان توپخانه یا این که میدان امام خمینی طهران از پیشین مسجد النبی کوهسنگی مشهد های به دور راس حمـل ونقل و ترافیک شهر طهران و هم اینگونه محل تجمعات اعتراضی و اعدام بعضا از محکومان دارای اسم و رسم بوده میباشد. ایـن میـدان در حالا حاضـر نوعی مرکزیت اداری و تجاری دارااست. میدان توپخانه تا اوایل سلطنت مظفرالدین سلطان موقعیـت نظـامی خویش را نگهداری کرد، البته از نصفه های سلطنت مظفرالدین پادشاه شرایط توپخانه دگرگون شد و در موقع مشروطه دیگر توپی در آنجا نمانده بود.

تاریخچه میدان امام خمینی (توپخانه طهران)
میدان توپخانه طهران از میادین آدرس مسجد النبی کوهسنگی مشهد تاریخی کشور‌ایران میباشد که در عصر ی ناصرالدین سلطان در سال ۱۲۴۳ هجری خورشیدی ساخته شد و در زمان متفاوت در گیر تغییرات متعددی شد.

مشخصات و فضاهای مربوط به میدان توپخانه
میدان امام خمینی (طهران) به صورت مستطیل و به ارتفاع ۲۲۰ متر و پهنا ۱۱۰ متر در دو طبقه در شمال ارک ساخته شـد.
طبقه همکف میدان توپخانه فضایی رزرو مسجد النبی کوهسنگی مشهد برای مراقبت توپ ها و مهمات و طبقه فوقانی بـرای اقامت توپچیان در لحاظ گرفته گردیده بود.
میدان توپخانه به خیابـان هـای ناصر خسرو (ناصـريه)، باب همايون (الماسیه)، لاله زار، فردوسی(علاءالدوله یا این که سفرا یا این که امین السلطان )، امیر عظیم(لامپ گاز یا این که لامپ) و امام خمینی (درمانگاه یا این که سپه) متصل شماره تلفن مسجد النبی کوهسنگی مشهد بوده میباشد.

بنای امامزاده اما ضیاء آباد بر روی صفه طبیعی مسجد النبی کوهسنگی مشهد سنگی نسبتا کوتاهی جای دارد. ازاره سازه با قطعه سنگ های قهوه ای در دو ستون تا طول ۱۰/۱ متر درست شده و سایر را با آجرهای معمولی بالا برده در سه دیواره بیرونی آن طاقنماهایی به وجود آورده اند. بر روی مکعب سابق الذکر گنبد سازه قرار گرفته که در بخش ذیل به طور استوانه ای یا این که طول ۳۰/۲ متر میباشد و بعداز قطاربندی بی آلایش ای که به یاری دو رج خشت تولید گردیده نصیب اساسی گنبد صورت گرفته میباشد. این سازه از اثر ها عصر ایلخانی میباشد و او‌را از احفاد امام موسی کاظم (ع) می‌دانند

نصیب اصلى يا بقاعٔ امام‌زاده داراى طرح آدرس مسجد النبی کوهسنگی مشهد مربع‌شکلى با ارتفاع ضلع ۹/۵۰ متر میباشد که کناره‌‌هاى ديوار غربى آن پخ گردیده است. ازارهٔ سازه با قطعه‌سنگ‌هاى قهوه‌اى به اندازه‌هاى متعدد و در دو رديف به طول ۱/۱ متر تاسیس شده است. قسمت بالايى سازه با آجرهاى بی آلایش تاسیس شده است و بر روى ديوارهاى غربى و شمالى و جنوبى آن – از بیرون – طاق‌نماهايى زده گردیده‌است. بر بالاى حرم، گنبدى با غلام‌گردشى در نزدیکی و گردنيِ استوانه‌اى به طول ۲/۳۰ متر پایدار گرديده میباشد. در طول سابق الذکر، قطاربندى معمولی‌اى با دو رج خشت که به صورت سه کناره چيده گردیده‌اند. پديد آمده میباشد.

در باطن بقاع، براى ايجاد پوشش گنبدى، آدرس مسجد النبی کوهسنگی مشهد چهار فيل‌پوش تاسیس شده است که نکتهٔ‌ جذاب در ساختمان آن ها، آغاز پايه‌هاى فيل‌پوش از کف بقاع میباشد. به عبارت ديگر، ديوارهاى چهارگانه، از چهار سو به تدريج به سوى راءس چهار ضلعى متمايل گشته‌اند. باطن حرم فاقد هرگونه تزئين میباشد و ضريح چوبى آن نيز فاقد قیمت هنرى و تاريخى میباشد. درِ ورودى که با طرح‌هاى بی آلایش تزئين شد‌ه‌است، به زمانٔ قاجاريه مربوط میباشد.

با اعتنا به صورت پوشش داخلى، فيل‌پوش‌ها، گنبد و شيوهٔ ترکيبى مصالح (ازارهٔ سنگى و قسمت آجرى فوقاني) به لحاظ مى‌برسد که اين سازه از اثر ها قرن ششم هجرى قمرى باشد که در طى تغييرات و تعميرات در عصر‌هاى گوناگون، ‌ اعتبار و بها نخستين خویش را از دست داده میباشد.

این تاثیر در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۷۸ با شمارهٔ تصویب ۲۶۲۱ به‌تیتر شماره تلفن مسجد النبی کوهسنگی مشهد یک کدام از اثر ها ملی جمهوری اسلامی ایران به تصویب رسیده میباشد.

مسجد در کشور ایران به مکانی اطلاق می‌شود که مسجد النبی کوهسنگی مشهد مسلمانها در آن مهم ترین عبادات خودشان را به مکان می‌آورند. ولی این کلمه و واژه در معنای محل سجده میباشد، مسجد کانون تجلی نام‌و‌نشان معنوی مسلمانها و مرجع و مدد توکل آن ها، از مجال صدر اسلام بوده میباشد. مساجد اهل ایران مهم‌ترین عنصر شهری معماری و راس تبلور بهتر ترین انواع، ابتکار، ذوق و سلیقه، و ذوق معماران مسلمان بوده میباشد.

مسجد در کشور ایران تحت عنوان آدرس مسجد النبی کوهسنگی مشهد عبادتگاه رهروان اسلام در زمان اعصار از دگرگونی و پویایی خاصی در کالبد و محتوی منتفع بوده میباشد. این فرمان از طرفی ریشه در شم پرستش جان دار در فطرت آدمی داشته، از جنبه دیگر شم زیبایی دوستی را با خویش یار و همدم نموده است. تجلی زیبایی دوستی در هنر نمایی بشر ها بروز کرده و این خویش در سرویس شم کار کشته پرستش، ادله پرداختن به پر ارزش ترین تجلیات هنر در عبادتگاه بوده میباشد.

مسجد تاریخی و مساجد جامع به صورت جدا، بنای مذهبی اساسی اسلامی میباشد که والاترین کارکرد آن، عبادت جمعی میباشد. مسجد اهل ایران تحت عنوان کانون عبادی، اجتماعی و فرهنگی ، نام و نشان رزرو مسجد النبی کوهسنگی مشهد دیرپایی دارااست که هیچوقت نمی تواند از ساختار اجتماعی و شهری آن غیر وابسته گردد. سلسله مراتب هیبت و نوع مساجد کشور ایران از پیوستگی کالبدی طلاق ناپذیری برخوردارند.

نقط ی اوج اعتلا و شکوفایی هنر معماری اهل ایران اسلامی را میتوان در ایجاد کرد مسجد در کشور ایران کاوش کرد. مساجد اهل ایران جامع اکثر اوقات، عمری وقت گیر داشته و تحولات فراوانی به خویش چشم میباشد. مسجد اهل ایران هر روز رنگی تازه پذیرفته اند و از هر عصر یادگاری دارا‌هستند. به همین برهان، کمتر مسجد شماره تلفن مسجد النبی کوهسنگی مشهد کاملی یافته می‌گردد که فقط وابسته به یک عصر تاریخی باشد.

رنگ در مسجد نصیرالملک شیراز در سطح های مسجد النبی کوهسنگی مشهد گوناگون فضاهای مسجد، از خصوصیت های مهم معماری اهل ایران اسلامی این مسجد میباشد.

تزیینات سردر و جلوخان مسجد نصیرالملک
سردر ورودی باشکوه مسجد نصیرالملک شیراز با جزئیات زیبای خویش، القای شیفتگی، موجب تمرکز بر ورودی و تقویت حـس دعـوت کـنـنـدگی آن میشود.
ورودی مهم مسجد نصیرالملک از کاشی هفت رنگ با تزئینات فراوانی از گل سرخ و گل زنبق شیراز با تنوع رنگی مطلوب و لطیف ایجـاد شـده میباشد.
در پیشانی سردر یک کتیبه با کاشی لاجـوردی و خـط ثلث وجود داراست.
مقـرنس کاری در سقف طـاق بـه وسیله کاشـی آدرس مسجد النبی کوهسنگی مشهد هـای هفت رنگ، ترکیبی از زرد رنگ و آبی رنگ پر‌نور با نقوش گلهای رز سایه پردازی و در کادر های متنوع گوشه و کنار جناقی مقرنس با نقوش اسلیمی زرد رنگ رنگی با چرخش والا که دارنده زمینهای سراسر پوشیده با گل های رز میباشد تزئین گردیده‌است.
ازاره های طاق نمـا و اطـراف آن از فرآورده سنگ گندمک به رنگ اکر میباشد که در آن حجاری با نقوش هندسی تزئین شد‌ه‌است.

تزیینات شبستان غربی مسجد نصیرالملک
نصیب اصلی این شبستان هفت درگاه چوبی میباشد که آن را به صحن مسجد | مرتبط می سازد، این هفت درگاه با تزئینات دیده گیر گره سازی و قواره بری، با به کارگیری از شیشه های رنگی میباشد
عبور نور و روشنایی روز از شیشه های رنگی مسجد نصیرالملک شیراز باعـث ساخت نورهای رنگی زیبایی به باطن فضای شبستان غربی گردیده‌است.
قـرار به چنگ آوردن شیشه ها با رنگهای رزرو مسجد النبی کوهسنگی مشهد سرد و گرم در کنار هم زیبایی خاصی بـه ایـن ادغام بندی بدیع و معدود نظیر بخشیده میباشد.
ایـن هـفـت در دارنده فریم محرابی با شالوده تقارن عمودی می‌باشند که در نصیب کتیبه ها شاهد به کار گیری از طریق گره چینی با گره دوازده و شش هستیم.
دربین کتیبه و درهای ارسی، در قاب مستطیل افقی هنر قواره بری به صورت خوشگل بـه کـار رفته میباشد که دارنده ادغام بندی عمودی و افقی نیز میباشد.
کانال بندی پنجره های ارسی مسجد نصیرالملک و مفروش سازی شیشه های الوان در پنجره های ارسی، قانونی بندی و طاسه سازی از کاشی خشـتـی خـرد هفت رنگی و اکثری دیگر، به حق مسجد بسیار زیبایی به ارمغان آورده میباشد.
درکهای ارسی در مسجد نصیرالملک گروه ای کم یاب شماره تلفن مسجد النبی کوهسنگی مشهد و بی سابقه از هنر گره چینی و قـواره بـری بـا شیشـه هـای رنگی در شیراز به جامانده از روزگار قاجار میباشد.
از رنگهای قرمز‌رنگ، زردرنگ، نارنجی رنگ، سبز و آبی رنگ در نصیب شیشـه هـای رنگی شبسـتان هـای مسجد نصیرالملک مصرف شده میباشد.

با دقت به تحقیق های صورت گرفته روی تغییرات مسجد جامع مسجد النبی کوهسنگی مشهد در زمان های متعدد، می قدرت طریق توسعه و گسترش سازه را به این شکل اظهار کرد:

۱. مسجد جامع اردستان درابتدا به طور شبستانی ردیف دار در یک طبقه و با پلانی نامنظم ساخته شد.

2- او‌لین بسط افقی و عمودی مسجد جامع اردستان با ایجاد کرد گنبدخانه در جناح جنوبی صورت داده میباشد

3- بعد از آن با تشکیل داد حیاط جنوبی، طول این آدرس مسجد النبی کوهسنگی مشهد نصیب از دیگر قسمتها برتر شد همینطور در‌این مرحله با ایجاد کرد بناهای همسایه گنبدخانه ، گشوده توسعه و گسترش پلان در جهت قبله انجام یافته میباشد.

۴- آنگاه با تشکیل داد حیاط شمالی، این جناح نیز دارنده ارتقا طول شد ولیکن، پلان مسجد گسترشی سوا محدوده مسجد اول نداشت .

۵-در مرحله آنگاه، در جهت شرقی مسجد، پلان و طول هر دو توسعه یافتند.

۶-در واپسین مرحله توسعه، جناح غربی مسجد جامع‌ اردستان‌ در پلان، در به عبارتی محدوده مسجد دیرین باقی ماند و با ایجاد کرد تراس، فقط ازلحاظ طول ارتقا یافت.
براساس حفاری های اجرا گرفته، دیرین ترین عنصر معماری در بقایای مسجد جامع اردستان ، نصیب هایی از دیوار خشتی میباشد که احتمالاً وابسته به بنایی از اواخر عصر ساسانی یا این که اوایل معماری اسلامی میباشد. نظارت های انجام شده روی پروسه تشکیل داد مسجد و گذر از نقشه آل بویه به نقشه روزگار سلجوقی و بعداز آن ، نشانه از رزرو مسجد النبی کوهسنگی مشهد این داراست که معماران سلجوقی خویش را مکلف به رعایت شرایطی نانوشته می دانسته اند.

به این شکل که در پیشرفت مسجد جامع اردستان از به عبارتی پایه و محدوده جرزهای آل بویه به کارگیری کرده و با این عمل، از به هم ریختن نماهای داخلی خودداری کرده اند.

همینطور با اعتنا به پیگردیهای مرحوم شیرازی و کشفیات وی درباره سه حیاط شمالی، شرقی و غربی می قدرت فیض گرفت؛ اگرچه این سه تراس در یک مجال سازه نشده اند، هر سه مرتبط با زمان صفوی می‌باشند و ساختار مهم بنای آنان در بالا کوشکی بوده میباشد.

مسجد جامع‌ اردستان‌ با شمارۀ ۲۸۴ در ستون‌ اثرها ملی‌ به‌ تصویب‌ رسیده‌ میباشد‌و از سالهای‌ شروع دهۀ ۱۳۴۰ش تاكنون‌ ذیل پوشش‌ انجمن‌ اثرها ملی‌، سازمان‌ ملی‌ امان‌ اثرها باستانی‌ شماره تلفن مسجد النبی کوهسنگی مشهد و سازمان‌ به جا مانده‌ فرهنگی‌ كشور پیوسته‌ موردبررسی‌ و تجدید بنا‌ قرار گرفته‌ میباشد