هشتی منزل های دیرین جمهوری اسلامی ایران مسجد النبی کوهسنگی مشهد یک عنصر دیوایدر به حساب آورده می شود. معماران منزل های کهن کشور ایران از هشتی (vestibule) برای تعریف و تمجید حریم معاش استعمال می کردند. بخشی در منزل های سابق که در میان کوچه و در ورودی می ساختند. فضای ورودی برای تأمین رابطه میان فضای درونی با فضای بیرونی یک سازه یا این که دسته میباشد، چون ورود و خروج به هر بنای محدود و بسته فقط از روش فضای ورودی قابلیت پذیر میباشد.
براین اساس فضای ورودی از حیث ماهیت فعالیت کردی یک فضای ارتباطی به حساب می آید. ضمن این، فضای ورودی یک فضای رابط و اتصال دهنده نیز میباشد، چون در بخش اعظمی از بناها آدرس مسجد النبی کوهسنگی مشهد به خصوص منزل های کهن اهل ایران باطن گرایی بنا شده در بافت های پیوسته از دید کالبدی، کارکردی و بصری غالبا صرفا از روش فضای ورودی یا این که معبر یا این که بقیه فضاهای همگانی، لینک و ترکیبی فعال می یافته اند.
در معماری سنتی منزل های کهن اهل ایران اولِ ورودی منزل فضایی یک سری ضلعی با تزئینات بسیار متنوع که با کاربندی های قشنگ همدم میباشد، جایدارد کهاین گوشه و کنار هشتی اسم داراست. پزشک معالج معماریان این محیط را چنین تعریفوتمجید می نماید: ” فضایی میانجی باطن و خارج یک ساختمان میباشد، چراکه داخل منزل دارنده حریم شمرده میشد و هیچوقت از خارج به یک باره نمیشد به اندرون پا گذاشت ”
تمجید و کارکرد هشتی در معماری منزل رزرو مسجد النبی کوهسنگی مشهد های سابق اهل ایران
به گفته پزشک پیرنیا : این اطراف صرفا مکانی میباشد که با خارج رابطه دارااست. تولید تعقل می نماید برای انتظار، و تقسیم دور و اطراف را بر ذمه داراست. این دور و بر با دقت به صورت هندسی به هشت گوش، هشت و نیم هشت، کشکولی و نگینی تقسیم میگردد. از موادتشکیل دهنده دیدنی باطن هشتی می شود به رتبه، چراغدان و شیوه پله برای رفتن به اتاق بالای هشتی اشاره نمود.
در اکثر موردها این دور و اطراف، هشت ضلعی میباشد البته در معنای عدد هشت وجود ندارد. چون هشتی هایی به صورت دایره و مربع و دیگر صورت ها وجود داراست که مضمون مهم آن فضایی خارج زده نسبت به فضای درون میباشد. فقط این فضاست که با خارج رابطه دارااست و اصولا وظیفه ی آن ساختوساز تانی، تقسیم فضایی و مکانی جهت انتظار و فراهم شدن اشخاص منزل برای پذیرا شدن مهمان میباشد و همواره فضای ورودی جای قابل قبولی برای بدرقه و استقبال از میهمانان و جدید شماره تلفن مسجد النبی کوهسنگی مشهد واردان میباشد.
ورودی هشتی صورت برای انشعاب بخش های گوناگون منزل و گاه برای دسترسی به یک سری منزل ساخته میشد. در منزل های تبارک، اندرونی و اقامتگاه های خدمتکاران نیز بدین گوشه و کنار خط مش داشتند و اکثر اوقات برای غیر وابسته سازی آقایان و خانم ها در قسمتی ساخته میشد.
در منزل های ورودی ها خصوصیت های خاص داشتند، از گذر همگانی ایتدا وارد ورودی هشتی صورت می شدند، از آن عبور می کردند و از راهرویی که حتی یکسری پیچ داشت عبور کرده ، عمدتا از کناره جنوبی منزل وارد میانسرا می شدند.